Saturday, August 17, 2013

අපරිමිත කතන්දර

(2012 මැයි)


වඩාත් වේදනාබර මොහොතවලදී අපට සියල්ල දැනෙන්නේ ද හැඟෙන්නේ ද කරදරකාරී ලෙස හා අපිළිවෙල ලෙස අප වෙතම යොමුව ඇති දේ වශයෙනි. සිඩ්නි චෙස් ඇකඩමියෙන් පිටව යළි නගරය දෙසට යන්නට පිටත්ව උන් මට සියල්ලම මගේ හිස වටා කැරකවෙමින් පවතින, මා ඉලක්ක කරගත් හා මා බිඳ දමන්නටම සැදී පැහැදී උන් දේ ලෙසම දැනෙන්නට විය. දැන් යළිත් රැකියා සොයා වෙහෙසිය යුතු ය. රැකියාවක් ලැබෙන තුරුම සන්තකයේ ඇති මුදල් දියව යාම පිළිබඳ බියෙන් පසුවිය යුතු ය. නන්නාඳුනන නගරයක, වෛවර්ණ විසිතුරු අතරට මැදි වී කිසිදු හව්හරණක් නැතිවම ජීවිතයේ ඉදිරි දින සැලසුම් කළ යුතු ය. ඒ සියල්ල අතර විශ්වවිද්‍යාලයේ පර්යේෂණ කටයුත්තට ද නොකැඩී පවත්වා ගත යුතු ය. 

බර්වුඩයේ සිට නගරය කරා දිවෙන දුම්රියකට ගොඩ වන්නට දුම්රිය පළේ සිටි මට හමුවුණේ සිඩ්නි දුම්රිය අතර වුණු මා අකමැතිම වර්ගයෙන් එකකි. සුවපහසු නොමැති ආසන මෙන්ම වායුසමීකරණයෙන් තොර මැදිරි වෙත වා කවුළුවලින් ගලා ආ කටුක ශීතලය, සිතට දැණුනු අපහසුව ගත වෙත ද ගෙන යන්නට උදව් විය. ශීතලය සමගින්ම වා කවුළු අතරින් ගලා ආ දුම්රියේ යකඩ රෝද පීලි මත ගැටෙන හඬ තොරතෝංචියක් නැතිව ම දෙසවනට ද අපහසුවක්ම කැඳවා දුන්නේ ය.

මධ්‍යම දුම්රිය පළෙන් පිටතට එද්දී පූර්ණ ලෙසම රාත්‍රිය උදා වී තිබිණ. නිවෙස් බලා යන්නට නියමිත දුම්රිය ලබා ගනු රිසියෙන් දුම්රිය පළ වෙත දිව යන සෙනඟ අතරින් ‘උඩුගං බලා යන්නකු ලෙස‘ මම ප්‍රතිවිරුද්ධ දෙසට ඇදෙමින් පදික වේදිකා දෙසට පිවිසියෙමි. සැබවින්ම මාහට සිදුව ඇත්තේ ගලන ප්‍රවාහයට ප්‍රතිවිරුද්ධව යන්නට ද? රැකියාව නිමකොට සිය නිවහන කරා දුවයන දහසකුත් සෙනග මැදින් රැකියාව අහිමි ව මා අනෙත් අතට ආ ලෙසින්ම ඉදිරියේ දී ද ප්‍රවාහයට එදිරිව ගමන් කරන්නට මාහට සිදු වේවි ද?

“හායි ප්‍රියා...“

රීජන්ට් නවාතැන මා පිළිගත්තේ ජුන්ගේ සුපුරුදු සිනාවත් සමග ය. ජුන් නිවසේ මැද කොටසේ සිය පරිගණකය ද සමගින් වාඩි වී උන් අතර ඔහුගේ සිත්තර දිනපොත ද දිනයේ තොරතුරු ලබන්නට සූදානමින් පසෙකින් විය. මම ආයාසයෙන් ගොඩ නගාගත් සිනාවක් සමගින් ගොස් කාමරයට වැදුණෙමි. සිය සයනයට වී පරිගණකය දෙස නෙත් අයාගෙන උන් පැට්‍රික් හිස ඔසවා මදෙස බැලුවේ ය.

“හායි මේට්!“

දියවෙමින් යන ලංකා ගිණුමෙන් මුදල් දිගු කරමින් ඇනීගෙන් කුලියට ගෙන උන් ඇඳත්, ක්ෂ්‍රද්‍ර මේසයත් සහිත මගේ වපසරිය දෙස මම නෙත් අයා බැලීමි. දැන් යළිත් සියල්ල වෙනුවෙන් ම මුදල් උපයාගත හැකි මගක් සෙවිය යුතුයැයි වන හැඟීම යළියළිත් සිත්හි නැගෙන්නට වූයේ කම්පාව හා වේදනාව තදින්ම ඉහළ නංවමිනි. රැකියාව අහිමි වූ අයුරු මෙනෙහි කරත්ම සයවසකට පෙර පේරාදෙණි පියස හැර පියා එන්නට සිදුවුණු අතීත සිදුවීම ද සිත්හි මැවී නැගෙන්නට විය. 

විශ්වවිද්‍යාල උපාධිය මා නිම කළේ ඉදිරි අනාගතය මේ යැයි මහා සැලසුමක් සහිතව නොවේ. චෙස් ක්‍රීඩකයකු ලෙස විශ්වවිද්‍යාල කණ්ඩායමේ කටයුතු කරමින්, චෙස් පුහුණුකරුවකු ලෙස පාසැල් වෙත යමින්, මධ්‍යම පළාත් චෙස් සංගමයෙහි ක්‍රියාකාරී සාමාජිකයෙකු වෙමින් ගත කළ ‘චෙස්‘ දිවියට බොහෝ කාලයක් වෙන් වූ අතරම විශ්වවිද්‍යාල ජීවිතය ද නාට්‍ය කටයුතු, සංගම් වැඩ, නවක වද විරෝධී ක්‍රියා ආදියෙන් පිරී පැවතියේ ය. ඒ සියල්ල අතරතුර ‘ඉඩක් ලැබුණොත් ඉගෙනත් ගන්නවා‘ යනුවෙන් එකල අප අතර හාස්‍ය මුසු අදහසක් ද පැතිර තිබුණේ ය.  

සත්‍යය නම්, ඇලුම් කළ විෂයක්ෂේත්‍රය පිළිබඳ දැනුම් ගවේෂණය සිදු වූයේ නිරායාසයෙන් වීමයි. මගේ ප්‍රධාන විෂයය ධාරාව වූ ‘සිනමාව හා ටෙලිවිෂනය‘ට අදාල බොහෝ පතපොත නිවසේ කුඩා පුස්තකාලයේ දී මට හමුව තිබුණු අතර චැප්ලින්, රායි, කුරසෝවා, බර්ග්මාන් ආදී සිනමාකරුවන්ගේ නිර්මාණ ෂෙල්ටන් පයාගලයන්ගේ පාඨමාලාවක් ඇසුරු කළ අයියා විසින් අපට පෙන්වා තිබෙනු ලද්දේ විය. සිංහල සාහිත්‍යය දෙසුම්වල හමුවූ ගෝර්කි, චෙකොෆ්, මෝපසාං මෙන්ම වික්‍රමසිංහ, සරච්චන්ද්‍ර ආදීන් බාප්පලා සහ අයියා නිසා මා හඳුනාගෙන උන්නේ කුඩා කල සිට ම ය. නිවසේ පොත්ගුලෙහි වූ පොත් පත් හා වාර සඟරාදියත්, මහනුවර නගර සභා පුස්තකාලයේ සහ විශ්වවිද්‍යාල පුස්තකාලයේ පොත්පත් ගොන්නත් විභාගවලදී මගේ බාහිර කටයුතු සඳහා මිඩංගු වූ කාලය පුරවා දැම්මේ ය. අවසානයේ  මට දෙවන පෙළ උසස් සාමාර්ථයක් ලබන්නට හැකි විය.

 උපාධිය ලද විගසම බාහිර කථිකාචාර්යවරයෙකු ලෙස කටයුතු කරන්නට අධ්‍යයන අංශයෙන් මාහට ඇරයුමක් ලැබිණ. කාලයාගේ ඇවෑමෙන් සහකාර කථිකාචාර්යවරයෙකු ලෙසට අධ්‍යයන අංශයේ පූර්ණකාලිනයෙකු වූ මම මහත් අභිරුචියෙන් ඇසුරු කළ සිනමාව පසුපසින් ආ විද්‍යාර්ථීන්ට හඳුන්වා දුනිමි. පාසැල් ගුරුවරයකු ලෙස, බුද්ධ ශාසන අමාත්‍යාංශයේ නිලධාරියකු ලෙස ලැබුණු ස්ථිර පත්වීම් සමග පිටව නොගොස් පේරාදෙණියේම තාවකාලික රැකියාවක රැඳෙන්නට මුල් වූයේ මෙම වෛෂයයික බැඳීමයි. දෙවැන්න එවකට අංශාධිපතිවරයාව උන් ආචාර්ය ප්‍රනාන්දු කියූ පහත වදන් පෙළයි.

“නෑ... නෑ... කොහෙවත් යන්න ඕන නැහැ... ඔයාලට පුළුවන් මෙහෙම ස්ථිර වෙන්න. ඉක්මණට අපි අලුත් පත්වීම්වලට ඉල්ලුම්පත්තර කැඳවනව..!“

ස්ථිර කථිකාචාර්ය තනතුර සඳහා තරග වදින්නට මා සමගින්ම සහකාර කථිකාචාර්ය මඩුල්ලට ආ අපේ කාණ්ඩයේම දෙදෙනෙකු ද විය. අවස්ථාව හිමිවනු ඇත්තේ එක් අයෙකුට බව සැමගේ අදහස වුව ද ප්‍රනාන්දු සර් කී වදන් සැමගේ සිත් තුළ දැඩි ව ධාරණය වී තිබිණි.

කොහෙවත් යන්න ඕන නැහැ... ඔයාලට පුළුවන් මෙහෙම ස්ථිර වෙන්න...!!“ 

ස්ථිර රැකියාවලට පවා යන්නට නොදී අප නතර කරගත් ප්‍රනාන්දු සර් ඇතුළු ජ්‍යෙෂ්ඨයෝ අපගේ අවස්ථා සාදා දෙනු ඇති බවටත් ඒ සඳහා එක් අයෙක් සඳහා වන අවස්ථාව ඉහළ නංවන්නට සටන් කරනු ඇති බවටත් සැඟවුණු විශ්වාසයක් සැමගේ සිත් තුළ රැඳී තිබිණ.

“ප්‍රියන්ත... මට හරිම සන්තෝෂයි කියන්න... අපිට පුළුවන් වුණා එක වේකන්සි එක වෙනුවට වේකන්සි දෙකක් ම හදල දෙන්නෙක්ම ගන්න... හැබැයි ඉන්ටර්විව් එකෙන් ඔයා සිලෙක්ට් වුණේ නැහැ...!“

ආචාර්ය ප්‍රනාන්දුගේ දුරකථන ඇමතුම මවෙත ලැබුණේ  සම්මුඛ පරීක්ෂණය නිම වී දින කිහිපයකිනි. මා හැර අධ්‍යයන අංශයේ උන් අනෙත් සහකාර කථිකාචාර්යවරුන් දෙදෙනා ස්ථිර තනතුර සඳහා තෝරාගත් බවත් සම්මුඛ පරීක්ෂණයේ දී මා මුහුණ දුන් තත්වය එතරම් සාර්ථක නැති බවත් ප්‍රනාන්දු සර් පසුව පැහැදිලි කළේ ය.

“ඒක ඇත්ත වෙන්න පුළුවන් සර්... හැබැයි මම ගෙනාවෙ මං ළඟ තිබුණු ඇත්ත සුදුසුකම්. ඔතන ආපු සමහර අය ළඟ පබ්ලිෂ් නොවුණු බොරු පොත් තිබුණ මම ඇහෙන් ම දැක්ක!“

වේදනාව මුසුවුණු ආවේගයෙන් මම පිළිතුරු දුනිමි. 

“ආ... ඔව්... මමත් දැක්ක. ඒ වගේ බොරු දේවල්වලට අපි ලකුණු දුන්නෙ නැහැ..!!“

විශ්වවිද්‍යාල කථිකාචාර්ය පදවියක් සඳහා ඉදිරිපත් වන්නකු බොරු දත්ත හෝ තොරතුරු ඉදිරිපත් කරනා බව පැහැදිලි නම් ඔහු හෝ ඇය මොනයම්ම හෝ අයුරකින් ඒ තනතුර සුදුසු නොවන බව මගේ පරම විශ්වාසයයි. ඒ සඳහා ලකුණු නොදුන්නේ ය යන්නත් සුදුසුකම් ලැබූයේ සැබෑ දේට පමණය යන්නත් සාධාරණ නොවන්නේ ඇතුලත් වද්දීම ආයතනය රවටන්නට තැත් කළ පුද්ගලයින් අනාගත අධ්‍යාපනයට සිදු කරන්නට ඉඩ ඇති විනාශය පැහැදිලි හෙයිනි. 

මා තනතුරකට සුදුසු යැයි මටත් වඩා තදින් විශ්වාස කළ ආනන්ද සර් පත්වීම් අතර වුණු ඉහත තෝරාගැනීමට හා මා ඉවත් කිරීමට විරෝධය පළ කරමින් සතියක් කළු ඇඳුමින් සැරසී විශ්වවිද්‍යාලයට පැමිණියේ ය.

“උඹ අද ඔප්පු කරල තියෙනව එදා පේරාදෙණියෙ කට්ටිය ගත්ත තීරණේ වැරදියි කියල. උඹ කොළඹට ගිහින් ස්ථිර වෙලා මාස්ටර්ස් කරන්න ඕස්ට්‍රේලියා යනව. උඹව කපල ගත්ත සමහරු අද වංචා කරල ඉන්ක්වයරි බෝඩ් ඉස්සරහ!“

මාර්තුවේ මා පිටව එද්දී මට සුභ පැතූ ආනන්ද සර් කියා සිටියේ ‘බොරු පොත්‘වලට පමණක් ලකුණු නොදී තෝරාගත් සමකාලීනයා ගැන ය.

පේරාදෙණියෙන් ඉවත් වන්නට සිදු වීම පළමුව බිහිකර දුන්නේ දැඩි වේදනාව පිරි සමයකි. නිහඬ පරිසරයක, සුන්දර ගොඩනැගිල්ලක පිහිටි අධ්‍යයනාංශය, අප විසින්ම කාලය, ශ්‍රමය හා ධනය වැය කරමින් හැඩගන්වාගෙන තිබුණු පන්ති කාමර ඇතුළු ආයතන පරිශ්‍රය, කලින් කල විවිධ මලින් හැඩව දිලෙන පේරාදෙණි පියස වැනි අචේතනික වස්තූන්ගෙන් මෙන්ම දැඩි මිතුදමින් බැඳී උන් සහෝදර ආචාර්ය පිරිස, නාට්‍යාදිය හා එක්ව කටයුතු කළ හිතමිතුරු ශිෂ්‍ය ප්‍රජාව, විනෝදයෙන් කල් ගෙවූ ආයතනයේ සේවකකාරකාදීන් වැනි ජීවය පිරුණු ළබැඳියන්ගෙන් ද එක්වරම සමුගැනීම පහසුවෙන් කළ හැක්කක් නොවී ය. එසේමුත් ක්‍රමයෙන් සිත සුවපත් කරගනිමින් සහකාර කථිකාචාර්ය ධුරයේ අවසන් මාස කිහිපය තුළ මම නව රැකියා බිම් සොයා ඇදුණෙමි. 

ස්වර්ණවාහිනියේ මාධ්‍යකරුවකු වන්නට ගිය ගමන ශාස්ත්‍රාලීය ජීවිතයක් ඇති මවැනි අයකුට තරම් නොවෙතැයි එහි මානව සම්පත් කළමණාකරුගේ දීර්ඝ දෙසුමකින් කෙළවර වුණු අතර රජයට අයත් රූපවාහිනී වැඩසටහන් ආයතනයක නිර්මාණ අධ්‍යක්ෂක තනතුරක් ‘ඉඳගන්නටවත් දෙන්නට ආයතනයේ තැනක් නැතැයි‘ කීමෙන් නතර වී ගියේ ය. මොරටුවේ ද ජයවර්ධනපුර ද විශ්වවිද්‍යාලවල පුරප්පාඩු සඳහා වුණු සම්මුඛ පරීක්ෂණ දීර්ඝ සුහද සාකච්ඡා සහ සුභ පැතුම්වලින් කෙළවර විය. අවසානයේ ගමන නිමා වූයේ කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ ශ්‍රී පාලි මණ්ඩපය සඳහා වුණු සම්මුඛ පරීක්ෂණය නිම වී දින කිහිපයකින් දන්නා හඳුනන ආචාර්යවරයෙකුගෙන් ලැබුණු දුරකථන ඇමතුමකිනි.

“සුභ පැතුම් ප්‍රියන්ත... මට දැනගන්න ලැබුණ ශ්‍රී පාලියට ඔයාව තෝරාගෙන කියල...!“

සියලුම පරාජයන් කෙළවර යළි සොයාගත යුතු, සැඟව ඇති ජයග්‍රහණයන් ඇත. ජීවිතයේ අනේක බිඳ වැටීම්වලින් පසු කාලය විසින්ම මෙම කරුණ යළියළිත් මාහට පසක් කර දී ඇත. එසේමුත් සියළුම සිත් වේදනාකර පරාජයකදීම අපට ඒ මොහොතේ දී එය දරාගන්නට අවැසි ශක්තිය ලබා දෙන්නේ එම සිතුවිල්ල නම් නොවේ. අසළ හිඳිමින් වේදනාව දරාගන්නට ශක්තිය සපයා දෙන, එයින් කොටසක් තමන් වෙත ද තබාගනිමින් සහෘදත්වය පළ කරන මාපිය හිතමිතුරන් ය. නිවසේ දී අම්මා සහ තාත්ති ද, සොහොයුරන් ද, පේරාදෙණියේ දී සහෘද හිතමිතුරන් ද එදවස මා අසළ උන් හ. නිවැසියන්ගෙන් හා හිතමිතුරන්ගෙන් දුරස්ථ අද දවස මා හා දුක බෙදාගන්නට එන්නේ කවුරුන් ද?

“ප්‍රියා... ඔයා මොකක් හරි ප්‍රශ්නයක ද?“

දිගු කල්පනාවක නිමග්නව උන් මට පැට්‍රික් මවෙත අවධානයෙන් උන් බව හැඟුණේ නැත. 

“හ්ම්... ඔව්.. පැට්‍රික්.. මගෙ පාට් ටයිම් ජොබ් එක නැති වුණා...!“

“ඔහ් මයි ගෝඩ්...!!“ වේගයෙන් ඇඳ මතින් පිනූ පැට්‍රික් මවෙත ආවේ ය.

“මොකද වුණේ?“

මම සිදුවීම කෙටියෙන් පැට්‍රික් වෙත කීවෙමි. දැඩි ඕනෑකමකින් සිදුවීම අසා සිටි ඔහු අවසානයේ මගේ උරහිස මත අත තැබී ය.

“යාළුවා... මට තේරෙනව... උඹ මෙහෙ ඇවිත් හිටියට මේ වියදම් දරාගන්න උඹට බැහැ. ප්‍රංශෙන් ඇවිල්ලත් මට බැරි එකේ උඹට කොහොම ඇති ද? මට තේරෙන්නෙ නැහැ කරන්න දෙයක් නම්... ඒත් හිතේ අමාරුව යන්න කතා කරන්න ඕන නම් කතා කරපන්... මම අහගෙන ඉන්නං... මට අහගෙන ඉන්න පුළුවන්... උඹ මගේ සහෝදරයෙක්!“

පපුව මත සිර වුණු යම් කිව නොහැකි හැඟීමක් සහිතව මම හිස වැනීමි. 

“මොනව හරි එකක් ලැබේවි. අපි උත්සාහ කරමු!“

විනෝදයෙන් කල් ගෙවන පැට්‍රික් හැඟුම්බර වන්නේ කලාතුරකිනි. එහෙත් ඔහු කදිම තරුණයෙකි. රියුනියන් දූපතේ සිය සැබෑ මව ගැන කියූ දා මම ඔහුගේ නෙත සැඟව තිබූ කඳුළ දුටිමි. අද ඔහු තමන් තුළ සැඟවුණු සොහොයුරා පෙරට ගෙනවිත් ඇත.

මම සෙමින් පරිගණකය වෙත ගොස් එය පණගැන්වීමි. විද්‍යුත් තැපැල් අතර නෝමන්ගෙන් ලැබුණු ලිපියකි.

“ප්‍රියන්ත... සිඩ්නි ෆිල්ම් ෆෙස්ටිවල් එක එනව.. මම ටිකට් ගන්නම්... අපි බලන්න යමු. ඔයා මට තියෙන වෙලාවක සල්ලි දෙන්න.. ඔයාට අමාරුත් ඇතිනෙ...!“

ඔහු එවා තිබුණු ලිපියේ පහළින් සිනමා උළෙල වෙබ් අඩවියේ සබැඳිය ද විය. ‘අපරිමිත කතන්දර‘ එහි තේමාව ලෙස ලියැවී තිබිණි. දිගු වේලාවකට පසු සිත තුළින් නැග එමින් තිබුණු සොම්නස් සහගත හැඟුමකින් යුතුව මම කාමරයෙන් පිටතට පැමිණියෙමි. මා මුහුණ දුන් අත්දැකීම පැට්‍රික්ගේ මුවින් අසා තිබුණු නිවහනේ සහෝදර කැළ නිහඬව මදෙස බලා උන් හ. ජුන් මවෙත විත් සිය අත රැඳි යමක් මවෙත දිගු කළේ ය.

“මගෙන්..!“

ඒ දින කිහිපයකට පෙර අප දෙදෙන සෙවන් ඉලවන් වෙළඳ සැළෙන් ගෙන ආ නොමිලේ ලද කිට් කැට් චොකලට් පෙත්තකි. මුදලින් නොගිනිය හැකි අපරිමිත සහෝදර වටිනාකමකින් ඇගයුම් ලද චොකලට් පෙත්තකි.

මම සිනාසී ජුන් දෙස බැලීමි. ‘අපරිමිත කතන්දර‘!!! ඔව්... මා සිඩ්නි සිනමා උළෙලට යා යුතු ය.

Saturday, August 10, 2013

ආයුබෝවන් බෙතී

(2012 මැයි)


“ප්‍රියන්ත... දැන්ම, පන්තිය නවත්තල බර්වුඩ් ඔෆිස් එකට එන්න!“

“එතකොට මේ ළමයි?“

“ඇලිස්ගෙන් අහන්න පන්තිය භාරගන්න පුළුවන් ද කියල. නැත්නං පන්තිය ඉවර කරපු ගමන් කෙළින්ම එන්න!“

බ්‍රෙට් එවදන් කීවේ සතුටකින් නොවන බව මට හොඳින් වැටහිණ. බොහෝ විට ඔහු මට තදින් දොස් පවරනු ඇත. සැබවින්ම මා කළ වරදක් තිබේ ද? සිඩ්නියට පය ගසා බොහෝ කලක් ගතවී නොතිබුණු හෙයින් තවමත් මෙහි ගමනාගමනය පිළිබඳව මා හොඳින් දැන සිටියේ නැත. ප්‍රවාහන සේවා පිළිබඳ නිසි ලෙස තොරතුරු සපයන 131 500 වෙබ් අඩවියෙන් සියලුම බස් රථ සහ දුම්රිය සේවා කාල සටහන් සහ ප්‍රමාදයන් පිළිබඳ තොරතුරු ලබා ගත හැකි බව මා දැනගත්තේ ද චෙස් පන්ති සඳහා යන්නට පටන් ගත් පසු ය. පසුගියදා ශාන්ත ලෙනර්ඩ්ස් පොදු පාසලේ චෙස් පන්තියට යන්නට මට විනාඩි කිහිපයක් ප්‍රමාද වූයේ මේ කාල සටහන් පටලැවිල්ල නිසා ය. මගේ විනාඩි ගණනක ප්‍රමාදය නිසා කලබල වී තිබුණු දරුවන්ගේ දෙමාපියන් ඒ බව බ්‍රෙට් වෙත දැනුම් දී තිබුණෙන් ඔහු ඒ ගැන මගෙන් නිදහසට කරුණු විමසී ය. 

ඊට දින කිහිපයකට පසුව දෙවන වර බ්‍රෙට්ගෙන් දුරකථන ඇමතුමක් ලැබෙන විට මා සිටියේ නෝමන්හර්ස්ට් පාසැලේ ගේට්ටුවෙන් ඇතුළු වෙමිනි. 

“ප්‍රියන්ත, හෝම්බුෂ් ඉස්කෝලෙ ළමයින් ඇටෙන්ඩන්ස් සිස්ටම් එකට දැම්ම ද?“ ඔහු මගෙන් ඇසී ය.

“ඔව්. මම දැම්ම.“

“කලින් ඇටෙන්ඩන්ස් නෑ කියල දැන් දැම්මෙ කොහොමද? මම හිතන්නෙ ඔයා බොරු ලිස්ට් එකක් දැම්ම...“

බ්‍රෙට්ගේ ප්‍රකාශයෙන් මම විශ්මයට පත් වීමි. පාසැලකදී පැමිණෙන ළමුන්ගේ නාම ලේඛණයක් තබාගත යුතු බව ඔවුන් කිසිවිට මට කීවේ නැත. හෝම්බුෂ්වලදී ක්‍රීඩා භාර ගුරුවරයා එම ලේඛණය සාදනු දැක එය පාසැලේ කාර්යයක් වන්නට ඇතැයි මම උපකල්පනය කළෙමි. ජ්‍යෙෂ්ඨ පුහුණුකරු නීල් මගෙන් ලේඛණය ගැන ඇසුවේ පන්තියෙන් පසු දුම්රියපළට එන අතරතුර ය‍.

“මම ගත්තෙ නැහැ. ඒක එම්අයිසී කරනව මම දැක්ක.“

“ආ... ඒක ඉස්කෝලෙට. අපි අපේ ලිස්ට් එක ගන්න ඕන... කමක් නැහැ. මොනව හරි කරමු.“

නීල් එදා පිටව ගියේ එසේ කියමිනි. එහෙත් දින කිහිපයකින් මගෙන් නාම ලේඛණය ඉල්ලා විද්‍යුත් තැපැල් පණිවුඩ ගණනාවක් ලැබෙන්නට විය. අවසානයේ මම එදින පන්තියේ සිසුන් වෙත දුන් අභ්‍යාසයක පිළිතුරුපත් ඇසුරින් නාම ලේඛණයක් සකසා ඔවුන්ගේ දත්ත ගබඩාවට යැවීමි.  

“නැහැ... මම කියද්දිත් ලිස්ට් එක නැහැ කියල ඔයාල දිගින් දිගටම ඉල්ලපු නිසා මම එදා ආන්සර් පේපර්ස්වලින් නම් ලැයිස්තුවක් ගත්ත... ඒක තමයි දැම්මෙ..“

නෝමන්හර්ස්ට් පාසැල් ගේට්ටුව අසළ හිඳ මේ ඇමතුමට පිළිතුරු දෙන්නට මට විනාඩි කිහිපයක් ගත වන්නට ඇත. යළි බ්‍රෙට්ගෙන් ඇමතුම ලැබුණේ පන්තියේ දොරකඩ දී ය.

“ඔයා කොහෙද ඉන්නෙ?“
 
“නෝමන්හර්ස්ට් ඉස්කෝලෙ...!“

“වෙන්න බැහැ... මම දැන් ඇලිස්ට කතා කළා... ඔයා එතන නැහැ!“

“නැහැ බ්‍රෙට්... මම එතන තමයි ඉන්නෙ. මට ඇලිස් පේනව... මම දොරෙන් ඇතුළට යන ගමන්...“

“ඔයා දොරෙන් ඇතුළට යන ගමන් ඉන්න බැහැ. ඔයා ඉන්න ඕන පන්තියෙ! අදත් ඔයා පරක්කුයි!!“

“මගෙ දෙයියනේ බ්‍රෙට්... මම පරක්කු වුණේ නැහැ... ඔයාගෙම කෝල් එකට උත්තර දෙන්න ගිහිල්ලනෙ මට පන්තියට යන්න බැරි වුණේ...!“

මේ සංවාදයෙන් පසු ය, ආරම්භයේ මා ලියූ වදන් පෙළ ඔහු මා වෙත කියා සිටියේ.

“දැන්ම, පන්තිය නවත්තල බර්වුඩ් ඔෆිස් එකට එන්න!“ 

සවස පන්තියෙන් පසු බර්වුඩ්හි චෙස් ඇකඩමිය වෙත මා පය එසවූයේ මඳ චකිතයකිනි. බ්‍රෙට් මා වෙත තදින් දොස් පවරනු ඇති බව මට හැඟී ගොස් තිබිණි. තවමත් වහරන්නට අපහසු ඕස්ට්‍රේලියානු ඉංග්‍රීසි වදන් මාලාවකින් ඔහු කියනා කරුණු හා තර්ක කරන්නට මා හට ඉඩක් නැත. සිඩ්නියට කෝඩුකාරයකු වන මාහට අපැහැදිලි වුණු ඇතැම් කරුණු පැහැදිලි ලෙසම කියා තේරුම් කරන්නට මගේ ඉංග්‍රීසි බිනීම ප්‍රමාණවත් ද? කෙසේ වුවත්, භාෂාව භාවිතය කෙරෙහි මා තුළ වුණු චකිතය මුල් දිනයේදී ම බිඳ දැමුවේ ද බ්‍රෙට්ම ය. 

“ඔයාගෙ කතා කිරීම හොඳයි. පන්තියක් කරන්න තරම් ඉංග්‍රීසි ඔයාට තියෙනව!“

ඇකඩමියේ බ්‍රෙට්ගේ අසුන හිස්ව තිබිණ. ඔහුගේ ලේකම්වරිය, නෙතලි සහ තවත් නොහඳුනන දකුණු ආසියානු පෙනුමැති තරුණියක් පමණක් කාර්යාලයේ සිය අසුන්වල උන් හ.

“හායි ප්‍රියන්ත... බ්‍රෙට් කිව්ව ඔයා ආවොත් ඉන්න කියන්න කියල...“ නෙතලි මවෙත එමින් පැවසුවා ය. ඇය සිටියේද පෙර දිනවල තිබුණු සුහදකමින් යුතුව නම් නොවේ. ගෙවුණු සති කිහිපයේ ඇකඩමියට ගිය දිනවල, සුහද චෙස් තරගාවලිවලට සහභාගි වූ දිනවල ඇය මහත් සුහදතාවකින් මා හා කතාබස් කළා ය.

“ලොකු ප්‍රශ්නයක් නේද?“ ඇය යළිත් මගෙන් ඇසුවා ය.

“ඔව්... නෙතලි... මම දන්නෙ නැහැ කොහොම පැහැදිලි කරන්න ද කියල... මම හිතනව මම කියන දේවල් තේරුම් කරන්න මගේ ඔස්ට්‍රේලියන් ඉංග්‍රීසි දැනුම මදි කියල...“

“ආ... ඒකට ඔයාට පුළුවන්නෙ නයනිගෙ උදව්ව ගන්න... මෙයා ලංකාවෙ එක්කෙනෙක්. අපේ අලුත් එකවුන්ටන්ට්!“

මම විශ්මයට පත් වීමි. මෙහි ආ මුල් දිනවල හමුවුණු ගණකාධිකාරීවරිය සුදු ජාතික කාන්තාවකි. දැන් මා ගැටළුවකට මුහුණ පා පැමිණි දිනයේම, මගේ බසට උදව් කරන්නට ලාංකික තරුණියක් පැමිණ සිටියි.
නයනි මා කී කරුණු එකිනෙක කුඩා සටහන් පොතක ලියා ගත්තා ය. ඒ අතරතුර බ්‍රෙට් ඇකඩමියට පැමිණිමුත් වෙනත් දිනවල මෙන් කිසිදු සිනා මුහුණක් මවෙත පෑවේ නැත. නෙතලි ද ඔහු වෙත ගොස් නයනි සහ මා අතර සංවාදය දක්වා යමක් කියා සිටිනු වීදුරු කවුළුවෙන් මගේ නෙත ගැටිණි. බොහෝ වේලාවකට පසු බ්‍රෙට් මවෙත පැමිණියේ ය.

“එන්න ප්‍රියන්ත“

 ඇකඩමියේ දෙවැන්නා වූ නීල් ද කැටිව ඔහු දුරින් වූ තරග මේසයක් වෙත ඇවිද ගොස් මා වෙත පුටුවක් පෑවේ ය.

“ඉඳගන්න“

නයනි සමග කී කරුණු රැගත් පත්‍රිකා බ්‍රෙට් අසළකට ගත්තේ නැත‍. 

“ඔයා වැරදි ගණනාවක් කරල තියෙනව. සෙන්ට් ලෙනන්ඩ්ස් ඉස්කෝලෙට ඔයා පරක්කු වෙලා ගියා.... හෝම්බුෂ් ඉස්කෝලෙ නම් ඇටෙන්ඩන්ස් වැරදියට දුන්න... ඉන් පස්සෙ අදත් නෝමන්හර්ස්ට් ගියේ පරක්කු වෙලා...!!“

බ්‍රෙට්ගේ කතා විලාශය මා බලාපොරොත්තු වූවාටත් වඩා ආවේගශීලී විය. 

“නැහැ... මම සෙන්ට් ලෙනන්ඩ්ස්වලට යද්දි පරක්කු වුණු බව ඇත්ත. ඒත් ලිස්ට් එක මම දුන්නෙ, හදල හරි, ඔයාල පන්නලා ඉල්ලපු නිසා... ඒක බොරු ලිස්ට් එකක් නෙවෙයි. මම දුන්නෙ ප්‍රශ්නවලට උත්තර දුන්නු ළමයින්ගෙ නම් ලිස්ට් එකකින්. අද නෝමන්හර්ස්ට් ගියේ හරි වෙලාවට. ඔයා දුන්නු කෝල් එකට උත්තර දෙන්න මම විනාඩි කීපයක් ගේට්ටුව ළඟ නතර වුණා.... වුණේ ඒකයි...“

බ්‍රෙට් මා කී වදන් පිළිගත් බවක් පෙන්වූයේ නැත.

“ලිස්ට් එක නැහැ කිව්ව නම් ඔයාට නොදාම ඉන්න තිබ්බ. මම කෝල් කරනකොට පන්තිය ළඟ නම් ඔයාට පස්සෙ ගන්නං කියල පන්තියට යන්න තිබ්බ‍. මම හිතන්නෙ ඔයා කියන්නෙ බොරුමයි කියල... අනික ඔයා රැන්ඩ්වික් ඉස්කෝලෙට ගිය දවසකත් පරක්කු වුණා කියල ඇනී මට කිව්ව...“

“අපොයි බ්‍රෙට්... මම බොරු කියන්නෙ නැහැ... මම රැන්ඩ්වික් යද්දි පරක්කු වුණේ මුල්ම දවසක... මම පාරවත් හරියට නොදැන ගිහින් වැරදි තැනක බැහැල තිබුණේ...“

බ්‍රෙට් සමග සංවාදය කිසිදු ප්‍රතිපලදායක තත්වයකට පැමිණියේ නැත. මා ගෙන ආ තර්ක ඉදිරියේ යම් පසුබෑමකට ලක් වුණු සැමවිටම ඔහු නව චෝදනාවක් සොයා ගත්තේ ය.

මම තදබල ලෙස වෙහෙසට පත් වීමි. මව් බස තරම් හොඳින් වහරන්නට අපහසු බසක් පාවිච්චියට ගෙන, එම බසින්ම දොඩන්නකු සමග තර්ක කරගන්නට නොහැකි වීමේ වේදනාව මහත් බරකින් මසිත පීඩාවට පත් කළේ ය. කිසිදු වරදක් කරන්නට නොසිතා සිටි මොහොතක මා මහා වරදකරුවෙකැයි කියද්දී මහා කලකිරීමක් සිත තුළ නැගෙන්නට විය.

“මට සමාවෙන්න බ්‍රෙට්... මට අමාරුයි මේ කාරණා පැහැදිලි කරල දෙන්න මම දන්න භාෂාවෙන්... මම දන්නෙ මම මෙහෙට අලුත් කියල විතරයි... කරුණාකරල ඒක තේරුම් ගන්න...“

මහත් අපහසුවකින් ඒ වදන් පෙළ මගේ මුවින් පිට වූයේ අවසානයේ ය. 

“දැන් මොකක් ද මම කරන්න ඕන?“

ඉන් පසුව මම බ්‍රෙට්ගෙන් ඇසීමි.

“ඔයා හිතාමතා වැරැද්දක් නොකලත් මට තව දුරටත් ඔයාට මේ රස්සාව දෙන්න බැහැ. මට සිද්ධ වෙනව ඔයාව අයින් කරන්න.... ඔයා මොන දේ කළත් නොකළත්... ඔයාට ළමයි අවනත කරගෙන පන්තිය කරන්න බැහැ කියල ලෙනන්ඩ්ස් ඉස්කෝලෙ ගුරුතුමී මට මේල් එකක් එවල තියෙනව...!“

ලෙනන්ඩ්ස් පාසැලේ ගුරුතුමිය මගේ මතකයට ආවේ එක්වරම ය. මා පන්තියට ගිය මුල්ම මිනිත්තුවේ පටන් නුරුස්නා මුහුණකින් මා දෙස බලා උන් ඇය, වෙනත් පාසැල්වල ගුරුවර ගුරුවරියන් මෙන් මා පිළිගත්තේ ද නැත. මා පුහුණුකරුවකු ලෙස පැමිණීම ඇගේ සතුටට හේතු නොවන බව ඒ මොහොතේ පටන්ම මට හැඟී ගොස් තිබිණි.

“ලෙනනඩ්ස් ඉස්කෝලෙ...? ඔයා අනිත් ඉස්කෝලවලිනුත් අහල බැලුව ද මම හොඳද නරක ද කියල...කූගි ඉස්කෝලෙ, චැට්ස්වුඩ් ඉස්කෝලෙ, නෝමන්හර්ස්ට්වල ළමයි වගේම ගුරුවරුත් මාත් එක්ක හොඳයි... ඇයි ලෙනන්ඩ්ස් ලියුම විතරක්...?“

මේ ප්‍රශ්න මාලාව මවෙතින් නැගුණේ වේදනාව සමග ආ කේන්තියක් ද සමග ය. බ්‍රෙට් හිස සැලුවේ කල්පනාකාරීව ය.

“ලෙනන්ඩ්ස් ඉස්කෝලෙ ගුරුතුමීව මම කලින් ඉඳල දන්නව! මට එයා කියන එක නිකං අහක දාන්න බැහැ...“
යළිත් බැගෑපත් නොවිය යුතු ය යන හැඟීමක් එක්වරම මසිත නැගී ආවේ ය. එසේමුත් පරාජයේ වේදනාව තදින් සිතට නැගී තිබිණ. කුඩා කල පටන් ඇලුම් කළ ක්‍රීඩාව සමග ගත කරමින් රැකියාවක් කරන්නට ලැබීම සතුටුදායක මනසක් මවෙත සාදා දී තිබුණේ ය. දැන් ඒ සියල්ලට ආයුබෝවන් කිව යුතු ය. මා දුර්වල ගුරුවරයකු යැයි ලියා එවා ඇති ලෙනන්ඩ්ස් ගුරුතුමියගේ සැබෑ හැඟීම වටහා ගන්නට බ්‍රෙට් විසින් ම ආරම්භක දිනක කියන ලද වාක්‍යයක් මා හට උපකාර කළේ ය.

“ඉන්දියාවෙන් ආපු ඔයා වගේම කෝච් කෙනෙක් කාලයක් මගේ ළඟ වැඩ කළා. එයාගෙ ඉංග්‍රීසි වගේම චෙස් දැනුමත් හරිම ඉහළයි. ඒත් ඉස්කෝල කීපෙකින්ම එයා එපා කියල දන්නල එව්ව. ඉංග්‍රීසි මදි වගේ කාරණා දාල.... නමුත් මම ඇත්ත දන්නව... හැංගිල තියෙන වර්ණභේදය සමහර මිනිස්සු ළඟ තියෙනව. මම සුද්දෙක් වුණත් ඇත්ත ඒකයි. ඔයාටත් ඒවට මුහුණ දෙන්න වෙයි...“

බ්‍රෙට් විසින් ම කියන ලද වාක්‍යයකට දැන් ඔහුටම නතු වන්නට සිදුව ඇත. මම නැගී සිටියෙමි. අපහසුවෙන් සොයාගත් රැකියාව හැර දමන්නට සිදු වීම කෙතරම් බරපතලදැයි දැනෙද්දී දැණුනේ දැඩි වේදනාවක් සහ භීතියකි.

“බොහොම ස්තුතියි බ්‍රෙට්... මම යන්නම්... මම වැරැද්දක් කරන අදහසින්, රවට්ටන අදහසින් මොනවත්ම කරල නැහැ... මේ රට මට අලුත්. මේ චෙස් පන්ති ක්‍රමේ අලුත්... එච්චරයි වෙනස... ඒත් මට රස්සාවක් දීල ඔයා පෙන්නුව ඔයා හොඳ මනුස්සයෙක් කියල. මෙහෙ ආගිය ටිකේ මම ගොඩක් සතුටින් හිටිය. කාලයක් අතඇරල දාල තිබුණු ගේම් එකක් මම ආයෙම පටන් ගත්ත... 

කමක් නැහැ... මම යන්නම්... බොහොම ස්තුතියි!“

බ්‍රෙට්ගේ අතට අත දෙමින් මා කී වදන් පෙළ නිසාවෙන් ඔහු බොහෝ දුරට මෘදු වුණු බවක් පෙනෙන්නට විය. නොකළ වරද රැසක් මවෙත දමා ගසමින් කී දේවල් නිසාවෙන් මම දැඩි ලෙස වේදනාවෙන් බරව උන්නෙමි. ගිලිහෙන්නට වෙර දරණ කඳුළු කැට දෙනෙත් කෙවෙණි තුළ නළියමින් තිබුණේ ය.

“මට කණගාටුයි ප්‍රියන්ත... මම දන්නව සමහර විට ඔයා කිසිම දෙයක් වැරැද්දක් විදියට හිතල කරන්න නැතිව ඇති. ඔයා හොඳ කෙනෙක්. ඒත් මම කරන්නෙ බිස්නස් එකක්. එතනදි අපිට මෙහෙම තීරණ ගන්න වෙනව. ඔයා කැමති නම් ඊ ළඟ වාරෙ, ඒ කියන්නෙ ලබන ජනවාරියෙ විතර මට කතා කරන්න. මම බලන්නම් ආයෙමත්... කරන්න පුළුවන් දෙයක් තියේවිද කියල...!“

මා වෙත වූ ප්‍රදර්ශක පුවරු, පාට සහතික ආදිය නීල් වෙත භාර දුන් මම මහමගට බැස්සෙමි. ගිලිහෙන්නට නොදී වළක්වාගෙන සිටි කඳුළු බිඳක් කොපුල රූරා පහළට ගලා ගියේ ය. දැන් ඉතින් යළි පටන් ගත යුතු ය. සත් වසකට පෙර දැඩි බැඳීමකින් සේවය කරමින් උන් පේරාදෙණි සරසවිය මා ප්‍රතික්ෂේප කළ මොහොතේ දැණුනු හැඟීමට සමාන හැඟීමක්... යළිත් මසිත නැගෙමින් තිබිණි. දැන් ඉතින් යළි පටන් ගත යුතු ය!

බර්වුඩ් දුම්රිය පළ පෙනෙන මානයේ දී මම යළි හැරී බැලුවෙමි. ඇකඩමියේ වර්ණිත විදුලි බුබුළු පුවරුව දැල්වී තිබිණ.

සිඩ්නි චෙස් පුහුණුකාර දිවිය අවසන් ය. එසැවී, පාදයේ එල්ලී සුරතල් වන රැන්ඩ්ව්ක් පාසැලේ සිඟිත්තිය, මේරි ඇතුළු දරුවන්, පන්තිය පුරා පෙරැළි කරන ලෙනන්ඩ්ස් පාසැලේ තෝමස් ඇතුළු දරුවන්, මනා හික්මීමකින් සියල්ල සාවධානව අසා සිටින කූගී පාසැලේ දරු දැරියන් යළි මට මුණ ගැසෙන්නේ නැත. නව දැනුම සොයන්නට ඇති නොනිත් ආසාවෙන් බලා සිටින බෙතී ඇතුළු නෝමන්හර්ස්ට් පාසැලේ දරු දැරියන් දකින්නට යළි මා යන්නේ නැත‍. බෙතීට දෙන්නට තිබුණු පාට සහතික මම යළි භාර දුනිමි.

‍“ආයුබෝවන් බෙතී!“ මම මනසේ ඇඳුණු රුවට සමුදුනිමි.